Psiholoģiskās izpētes pamati
Studiju kursa īstenotājs
Dzirciema iela 16, Rīga, vppk@rsu.lv
Par studiju kursu
Mērķis
Veidot priekšstatu un radīt izpratni par psiholoģiskās izpētes un izvērtēšanas pamatprincipiem, izpētes mērķiem, ētiskiem aspektiem, izpētes metodēm, izpētes veidiem, priekšnosacījumiem un ierobežojumiem.
Priekšzināšanas
Vispārīgā psiholoģija, kognitīvā psiholoģija, personības psiholoģija, attīstības psiholoģija.
Studiju rezultāti
Zināšanas
1.Definē psiholoģiskās izpētes jēdzienu, mērķus un uzdevumus. Pārzina un apraksta psiholoģiskās izpētes posmus un to saturu; izprot vecumposmu psiholoģiskās izpētes īpatnības; izprot psiholoģiskās izpētes ierobežojumus; pārzina profesionālās ētikas nosacījumus psiholoģiskās izpētes kontekstā; nosauc un klasificē psiholoģiskās izpētes metodes, to pielietojuma jomas un ierobežojumus.
Prasmes
1.Analizē psiholoģiskās izpētes posmu secību un to nozīmi. Identificē atbilstošas izpētes metodes saskaņā ar izpētes mērķi. Novērtē izpētes metožu priekšrocības un ierobežojumus, pamatojot izvēli. Izskaidro psihologa ētiskos pienākumus un profesionālos standartus izpētē.
Kompetences
1.Integrēt teorētiskās zināšanas, lai izvēlētos piemērotas izpētes metodes dažādiem mērķiem. Pielietot psiholoģiskās izpētes principus, plānojot izpētes procesu. Ievērot profesionālās un ētiskās prasības psiholoģiskajā izpētē.
Vērtēšana
Patstāvīgais darbs
|
Virsraksts
|
% no gala vērtējuma
|
Vērtējums
|
|---|---|---|
|
1.
Patstāvīgais darbs |
-
|
-
|
|
Patstāvīgi iepazīties ar saistošo dokumentāciju, psihologu likumu, ētikas kodeksu, psiholoģiskās izpētes principiem literatūrā, kas attiecas uz psiholoģiskās izpētes veikšanu. |
||
Pārbaudījums
|
Virsraksts
|
% no gala vērtējuma
|
Vērtējums
|
|---|---|---|
|
1.
Pārbaudījums |
40,00% no gala vērtējuma
|
10 balles
|
|
2.
Pārbaudījums |
60,00% no gala vērtējuma
|
10 balles
|
|
Rakstisks eksāmens par studiju kursā apgūtajām tēmām. |
||
Studiju kursa tēmu plāns
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Ievads psiholoģiskās izpētes pamatos. Psiholoģiskās izpētes mērķi un uzdevumi. Studiju kursa prasības un vērtēšanas kritēriji.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes ētiskie aspekti. Prasības psiholoģiskās izpētes veikšanai likuma ietvaros. Psiholoģiskās izpētes posmi un dokumentācija.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes ētiskie aspekti. Prasības psiholoģiskās izpētes veikšanai likuma ietvaros. Psiholoģiskās izpētes posmi un dokumentācija.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes metožu pamatotība, pielietojums. Psihometriskie kritēriji.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes metožu pamatotība, pielietojums. Psihometriskie kritēriji.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes metožu pamatotība, pielietojums. Psihometriskie kritēriji.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes veidi. Izpēte dažādos vecumposmos. Atbilstošu metožu izvēle, priekšrocības un ierobežojumi.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes veidi. Izpēte dažādos vecumposmos. Atbilstošu metožu izvēle, priekšrocības un ierobežojumi.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes veidi. Izpēte dažādos vecumposmos. Atbilstošu metožu izvēle, priekšrocības un ierobežojumi.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Kontakta veidošana ar klientu. Intervija un dzīves vēstures galveno faktu analīze.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Kontakta veidošana ar klientu. Intervija un dzīves vēstures galveno faktu analīze.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Kontakta veidošana ar klientu. Intervija un dzīves vēstures galveno faktu analīze.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Izziņas procesu izpētes pamatprincipi un metožu klasifikācija.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Uzmanības izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Uzmanības izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Atmiņas izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Atmiņas izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Atmiņas izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Domāšanas izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Domāšanas izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Domāšanas izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Kognitīvo spēju, intelekta izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Kognitīvo spēju, intelekta izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Kognitīvo spēju, intelekta izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Personības faktoru un iezīmju izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Personības faktoru un iezīmju izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Personības faktoru un iezīmju izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Personības faktoru un iezīmju izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Es-jomas (pašvērtējuma, Es-koncepcijas, pašattieksmes, indentitātes) izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Es-jomas (pašvērtējuma, Es-koncepcijas, pašattieksmes, indentitātes) izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Emocionālās sfēras izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Emocionālās sfēras izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Ievads psiholoģiskās izpētes pamatos. Psiholoģiskās izpētes mērķi un uzdevumi. Studiju kursa prasības un vērtēšanas kritēriji.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes ētiskie aspekti. Prasības psiholoģiskās izpētes veikšanai likuma ietvaros. Psiholoģiskās izpētes posmi un dokumentācija.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes ētiskie aspekti. Prasības psiholoģiskās izpētes veikšanai likuma ietvaros. Psiholoģiskās izpētes posmi un dokumentācija.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes metožu pamatotība, pielietojums. Psihometriskie kritēriji.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Psiholoģiskās izpētes veidi. Izpēte dažādos vecumposmos. Atbilstošu metožu izvēle, priekšrocības un ierobežojumi.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Kontakta veidošana ar klientu. Intervija un dzīves vēstures galveno faktu analīze.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Kontakta veidošana ar klientu. Intervija un dzīves vēstures galveno faktu analīze.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Izziņas procesu izpētes pamatprincipi un metožu klasifikācija.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Atmiņas izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Uzmanības izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Domāšanas izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Domāšanas izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Kognitīvo spēju, intelekta izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Personības faktoru un iezīmju izpētes metodes.
|
-
Lekcija
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Personības faktoru un iezīmju izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Personības faktoru un iezīmju izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Personības faktoru un iezīmju izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Es-jomas (pašvērtējuma, Es-koncepcijas, pašattieksmes, indentitātes) izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Es-jomas (pašvērtējuma, Es-koncepcijas, pašattieksmes, indentitātes) izpētes metodes.
|
-
Nodarbība/Seminārs
|
Modalitāte
|
Norises vieta
|
Kontaktstundas
|
|---|---|---|
|
Klātiene
|
Auditorija
|
2
|
Tēmas
|
Emocionālās sfēras izpētes metodes.
|
Bibliogrāfija
Obligātā literatūra
Gary Groth-Marnat. (2016). Handbook of psychological assessment. 6th ed. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, xii, 911 lpp
Kaplan, R. M. & Saccuzzo, D. P (2013). Psychological assessment and theory: creating and using psychological tests. 8th ed. Australia: Wadsworth Cengage Learning
Groth-Marnat, G. (2009). Handbook of Psychological Assessment. Fourth edition. John Wiley & Sons. 69-101 pp. The Asessment Interview; 129-195 pp. Intelligence scales; 197-212 pp. Memory scales; 621-811 pp. Psychological Report and Appendixs
Puriņa-Biezā Katrīna Elizabete, Ozoliņa Līga. (2024). Mākslīgais intelekts augstākajā izglītībā. Vadlīnijas.
Papildu literatūra
Behavior-based assessment in psychology: going beyond self-report in the personality, affective, motivation, and social domains. edited by Tuulia M. Ortner and Fons J.R. van de Vijver. Toronto, Ontario: Hogrefe, (2015)
Kaplan, R. M., & Saccuzzo, D. P. (2009). Psychological Testing: Principles, Applications, and Issues. Cengage Learning.
Groth-Marnat, G. (2009). Handbook of Psychological Assessment. 4th ed. John Wiley & Sons.
Hersen, M. (2004). Psychological Assessment in Clinical Practice: A Pragmatic Guide. Taylor & Francis.
Lichtenberger, E. O., Mather, N., Kaufman, N. L., Kaufman, A. (2004). Essentials of Assessment Report Writing. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons
Izglītības kvalitātes valsts dienests. Psihologa atzinuma par personas psiholoģisko izpēti vadlīnijas.
Izglītības kvalitātes valsts dienests. Vadlīnijas sadarbības pārskata veidošanai.
Ministru kabineta noteikumi Nr. 301. Psihologu noteikumi. Publicēts: Latvijas Vēstnesis, 106, 31.05.2018. OP numurs: 2018/106.3.